Misschien heeft u het wel gemerkt: de bedrijfsarts adviseert steeds vaker het volgen van een mediationtraject. Mediation rust op twee belangrijke pijlers: vrijwilligheid en vertrouwelijkheid. Deze pijlers zijn essentieel voor een succesvol mediationproces, maar kunnen in de praktijk onder druk komen te staan wanneer ook de bedrijfsarts een rol speelt. Zowel de bedrijfsarts als de mediator zijn namelijk gebonden aan beroepsregels. Dit kan spanningsvelden veroorzaken tussen het mediationadvies van de bedrijfsarts, het al dan niet opvolgen daarvan, en de uitgangspunten van mediation zelf.
Wettelijke kaders en beroepsregels
De bedrijfsarts mag niet zomaar informatie over een werknemer aan de werkgever verstrekken. Dit geldt met name voor medische gegevens. Wettelijk is geregeld dat de bedrijfsarts eerst toestemming van de werknemer moet krijgen voordat dergelijke informatie wordt gedeeld. Dit geldt ook voor situaties waarin de bedrijfsarts een interventie wil adviseren die, indien opgevolgd, kan leiden tot herleiding van de achterliggende problematiek.
Er zijn echter uitzonderingen. Zo mag een bedrijfsarts bijvoorbeeld een mediationadvies zonder expliciete toestemming van de werknemer aan de werkgever verstrekken. Dit is geregeld in de beleidsregels van de Autoriteit Persoonsgegevens, die stellen dat de bedrijfsarts verplicht is om gegevens over interventies die noodzakelijk zijn voor de re-integratie van de werknemer aan de werkgever te verstrekken.
Hoewel dit wettelijke kader helder lijkt, kan het in de praktijk leiden tot vragen over vertrouwelijkheid. Mediation is immers gebaseerd op het idee dat gesprekken veilig en vertrouwelijk plaatsvinden. Het zonder toestemming doorgeven van een advies kan het vertrouwen van de werknemer in het proces ondermijnen. Daarom is het van groot belang dat dergelijke informatie vooraf besproken wordt met de werknemer, zodat hij of zij weet wat wordt gedeeld en waarom.
Vrijwilligheid onder druk
Een belangrijk uitgangspunt van mediation is dat deelname altijd vrijwillig is. Toch kan een mediationadvies door de bedrijfsarts door partijen als dwingend worden ervaren. Dat geldt vooral als partijen inschatten dat het weigeren van mediation consequenties kan hebben.
Denk aan situaties waarin er een oordeel wordt gevormd over het al dan niet nakomen van re-integratieverplichtingen. De rechter kan in een arbeidsconflict besluiten dat bepaalde maatregelen onvoldoende zijn uitgevoerd, wat kan leiden tot sancties zoals loonmaatregelen of zelfs ontbinding van de arbeidsovereenkomst. In zulke gevallen kan een werknemer of werkgever het gevoel krijgen dat mediation “moet” plaatsvinden, terwijl vrijwilligheid juist een kernwaarde van mediation is.
Dit roept belangrijke vragen op:
- Hoe vrijwillig zit een partij daadwerkelijk aan tafel?
- In hoeverre blijft vertrouwelijkheid gewaarborgd als er externe druk is?
Tips voor een zorgvuldig mediationproces
Om spanningsvelden tussen het advies van de bedrijfsarts en de uitgangspunten van mediation te verminderen, kunnen enkele stappen worden genomen:
- Vastleggen van de motivatie voor mediation
Door expliciet vast te leggen waarom partijen kiezen voor mediation, ontstaat meer duidelijkheid en vertrouwen. Dit kan helpen om de perceptie van dwang te verminderen. - Onderbouwen van het mediationadvies
De bedrijfsarts kan in overleg met de werknemer zijn advies meer in detail onderbouwen, zodat de werkgever beter begrijpt waarom mediation nuttig kan zijn. Dit kan leiden tot een grotere bereidwilligheid om deel te nemen. - Bewustzijn van vertrouwelijkheid
Zowel werkgever als werknemer moeten zich realiseren dat vertrouwelijkheid een kernwaarde blijft, ook als er een mediationadvies is gegeven. Open communicatie hierover kan veel spanningen voorkomen. - Vrijwilligheid als basisprincipe behouden
Het is belangrijk om mediation altijd te zien als een keuze, niet als een verplichting. Een mediationtraject kan pas effectief zijn als beide partijen zich vrij voelen om deel te nemen.
De rol van mediation in arbeidsconflicten
Mediation kan een waardevol middel zijn om arbeidsconflicten op te lossen. Het biedt een veilige omgeving waarin partijen hun verhaal kunnen doen, elkaar beter begrijpen en samen tot oplossingen komen. Zeker in situaties waarin er sprake is van spanningen rondom re-integratie of samenwerking, kan mediation helpen om escalatie te voorkomen.
Bij Maeglink bieden we gespecialiseerde arbeidsmediation en teammediation aan, waarbij we rekening houden met de wettelijke kaders, beroepsregels en de belangrijke principes van vrijwilligheid en vertrouwelijkheid. Daarnaast ondersteunen wij werkgevers, werknemers en bedrijfsartsen door middel van trainingen en masterclasses over mediation in het arbeidsrecht. Dit helpt organisaties om mediation op een correcte en effectieve manier in te zetten.
Als u een mediationadvies van de bedrijfsarts ontvangt, is het van belang om bewust stil te staan bij deze vragen en principes. Alleen zo kan mediation bijdragen aan een constructieve oplossing die zowel recht doet aan de belangen van werknemer als werkgever.
Heeft u vragen over het vormgeven van mediation dat door de bedrijfsarts is geadviseerd of wilt u deze mediation door ons laten faciliteren, neem dan contact op met onze specialisten via info@maeglink.nl of telefonisch op 088 – 0665020.